Omschrijving:
De vaste commissie voor Binnenlandse Zaken2Samenstelling:Lagas (BBB) (voorzitter), Kroon (BBB),Van Langen (BBB), Fiers (GroenLinks-PvdA), Recourt (GroenLinks-PvdA), Janssen-Van Helvoort (GroenLinks-PvdA), Van Gurp (GroenLinks-PvdA), Roovers (GroenLinks-PvdA), Van den Berg (VVD), Meijer (VVD) (ondervoorzitter), Doornhof (CDA), Van Toorenburg (CDA), Dittrich (D66), Van Meenen (D66), Van Hattem (PVV), Nicolaï (PvdD), Nanninga (JA21), Janssen (SP), Talsma (CU), Dessing (FVD), Schalk (SGP), Perin-Gopie (Volt), Van Rooijen (50PLUS), Van der Goot (OPNL), Kemperman (BBB). heeft tijdens haar commissievergadering van 7 november 2023 haar leden gelegenheid gegeven tot het stellen van nadere vragen over de brief van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 11 oktober 2023 over de aanpak van de evaluaties inzake de vorming van de gemeente Dijk en Waard en de gemeente Maashorst.3Kamerstukken I 2023/24, 35 621/35 619, I. De leden van de fracties van de BBB en de PVV hadden van de geboden mogelijkheid gebruikgemaakt. Naar aanleiding hiervan is op 15 november 2023 een brief gestuurd aan de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. De Minister heeft op 29 december 2023 een uitstelbericht gestuurd en op 20 februari 2024 inhoudelijk gereageerd. De commissie brengt bijgaand verslag uit van het gevoerde nader schriftelijk overleg. Aan de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Den Haag, 15 november 2023 De vaste commissie voor Binnenlandse Zaken heeft tijdens haar commissievergadering van 7 november 2023 haar leden gelegenheid gegeven tot het stellen van nadere vragen over uw brief van 11 oktober 2023 over de aanpak van de evaluaties inzake de vorming van de gemeente Dijk en Waard en de gemeente Maashorst.4Kamerstukken I 2023/24, 35 621/35 619, I. De leden van de fracties van de BBB en de PVV hebben van de geboden mogelijkheid gebruikgemaakt. Vragen en opmerkingen van de leden van de fractie van de BBB De raad van de fusiegemeente besluit onafhankelijk van de resultaten van de evaluatie over de indeling van de gemeente. Wordt dit voorafgaand aan de evaluatie gecommuniceerd met de inwoners? Hoe zorgt u ervoor dat er bij de inwoners als gevolg van de evaluatie geen valse verwachtingen worden gewekt? Heeft u kennisgenomen van de uitkomst van een eerdere enquête van de dorpsraad Sint Pancras? Wat is er gebeurd met de resultaten van deze enquête? De nieuwe gemeente heeft destijds een pilot aangekondigd «gemeentegrensoverschrijdend dorps- en wijkgericht werken». Heeft deze ook plaatsgevonden in Sint Pancras en Langedijk? Zo nee waarom niet? Fusies moeten van onderop komen zegt het huidige beleid, toch is er sprake van een «opschalingskorting» op het budget van gemeenten onder de 100.000 inwoners. Waarom is er nog steeds sprake van een zogenaamde «opschalingskorting»? Na 2024 is er sprake van een aantal zogenoemde «ravijnjaren» voor de gemeenten. Deze jaren worden zo genoemd omdat bijna alle gemeenten in de financiële problemen komen. Zou u in het kader van het verlichten van genoemde problematiek en het voorkomen van mogelijke fusies zonder voldoende draagvlak willen onderzoeken of de opschalingskorting kan worden afgeschaft? Zo nee, waarom niet? Vragen en opmerkingen van de leden van de fractie van de PVV In uw brief van 11 oktober 2023 benadrukt u bij verschillende vragen dat afwegingen worden gemaakt door het bureau dat het onafhankelijke evaluatieonderzoek uitvoert, zijnde bureau Berenschot. Bureau Berenschot heeft vooruitlopend op de herindeling op 1 januari 2022 in juni 2021 het eindrapport «Economische analyse gemeente Maashorst» gepresenteerd. Dit rapport was bedoeld om vanuit de fusiepartners Landerd en Uden richting te geven aan de koers van de nieuwe gemeente Maashorst, door een toekomstvisie op te stellen. Het onderzoek diende als uitgangspunt om te komen tot een basis voor het voeren van discussies over de ambities van de gemeente Maashorst en daarmee de bouwstenen voor het toekomstige beleid van de nieuwe gemeente Maashorst. Kunt u aangeven hoe bureau Berenschot de evaluatie onafhankelijk uit kan voeren, als ditzelfde bureau voor de herindeling een analyse heeft uitgevoerd die de bouwstenen heeft aangedragen voor de toekomstvisie en het toekomstig beleid van de gemeente Maashorst? Is hier geen sprake van een spreekwoordelijke slager die zijn eigen vlees keurt? Kunt u tevens aangeven hoe deze evaluatieopdracht bij bureau Berenschot terecht is gekomen? Heeft hiervoor een aanbestedingsprocedure plaatsgevonden of is er sprake van een selectieprotocol? Kunt u aangeven in hoeverre er ook andere onderzoeksbureaus overwogen zijn? Kunt u tevens aangeven waarom in het eindrapport «Nulmeting gemeente Maashorst» alleen aandacht is voor de algemene aspecten van een herindeling, maar een zorgvuldige behandeling van de bijzondere aspecten van deze herindeling ontbreken? Kunt u aangeven waarom in de nulmeting vooral sprake is van beschrijvende teksten, stellingen en conclusies zónder onderliggend feitenmateriaal? Acht u de nulmeting kwalitatief afdoende om een monitoring uit te kunnen voeren nu onderliggend feitenmateriaal ontbreekt? Bent u bereid om bureau Berenschot alsnog te vragen onderliggend feitenmateriaal beschikbaar te stellen? In een brief van het burgercomité Schaijk & Reek aan het gemeentebestuur van Maashorst van 24 oktober 2023 wordt fundamentele kritiek geuit op de wijze van burgerparticipatie.5De brief van het burgercomité Schaijk & Reek aan het gemeentebestuur van Maashorst van 24 oktober 2023 is ter inzage gelegd bij de griffie van de Eerste Kamer onder nummer 171731.06. Heeft u kennisgenomen van deze brief en kunt u reageren op deze kritiek in relatie tot het evaluatieproces? Kunt u met concrete voorbeelden onderbouwen dat bureau Berenschot voorstellen van het burgercomité daadwerkelijk heeft meegenomen? Kunt u in het bijzonder ook ingaan op de kritiek in deze brief dat het eindrapport Nulmeting is gereduceerd tot algemeenheden en er wordt gestuurd op een wenselijke uitkomst die moet leiden tot het onverdeeld voortbestaan van Maashorst? Kunt u tot slot bevestigen dat uw ambtsvoorganger in een commissievergadering van de Tweede Kamer in januari 2023 toezeggingen heeft gedaan om in ieder geval de inwoners Schaijk en Reek individueel te bevragen? De commissie voor Binnenlandse Zaken ziet met belangstelling uit naar uw reactie en ontvangt deze graag binnen vier weken na dagtekening van deze brief. Aan de Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 29 december 2023 De leden van de fracties van de BBB en PVV van de vaste commissie voor Binnenlandse Zaken en de Hoge Colleges van Staat / Algemene Zaken en Huis van de Koning hebben nadere vragen gesteld naar aanleiding van mijn brief van 11 oktober 2023 over de aanpak van de evaluaties inzake de vorming van de gemeente Dijk en Waard en de gemeente Maashorst. Deze vragen kunnen niet binnen de gebruikelijke termijn worden beantwoord vanwege de tijd die nodig is voor afstemming met het bureau dat de evaluatie uitvoert en de gemeente Maashorst. De antwoorden op de vragen van uw Kamer zal ik u uiterlijk in januari 2024 doen toekomen. Aan de Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 20 februari 2024 De leden van de fracties van de BBB en PVV van de vaste commissie voor Binnenlandse Zaken en de Hoge Colleges van Staat / Algemene Zaken en Huis van de Koning hebben vragen gesteld naar aanleiding van mijn brief van 11 oktober 2023 over de aanpak van de evaluaties inzake de vorming van de gemeente Dijk en Waard en de gemeente Maashorst. Ik dank deze leden voor hun inbreng. In deze brief herhaal ik uw vragen en leest u (schuingedrukt) mijn reactie op deze vragen. Vragen en opmerkingen van de fractie van de BBB De raad van de fusiegemeente besluit onafhankelijk van de resultaten van de evaluatie over de indeling van de gemeente. Wordt dit voorafgaand aan de evaluatie gecommuniceerd met de inwoners? Hoe zorgt u ervoor dat er bij de inwoners als gevolg van de evaluatie geen valse verwachtingen worden gewekt? Het doel van beide evaluaties is niet om de indeling van de twee fusiegemeenten te heroverwegen, maar om het functioneren van beide fusiegemeenten (gedeeltelijk) te evalueren. Het is aan de gemeenteraden van beide fusiegemeenten om de uitkomsten of aanbevelingen op te pakken die uit de evaluaties naar voren komen. Beide evaluaties zouden mogelijk wel aanleiding kunnen geven voor een verkenning van de gewenste bestuurlijke indeling. Hiervoor gelden de kaders van de Wet algemene regels gemeentelijke herindeling (Wet Arhi) en het bijbehorende beleidskader. Conform deze wet en het beleidskader kunnen gemeenten, provincies en de Minister van BZK het initiatief nemen voor een gemeentelijke herindeling. Provincies en de Minister van BZK zijn (conform het huidige beleid) zeer terughoudend in het nemen van initiatief, tenzij er sprake is van bestuurskrachtproblematiek waarvoor gemeenten zelf geen oplossingen kunnen vinden. Inwoners zijn geïnformeerd over het doel en het proces van beide evaluaties. Aangezien het doel van de evaluaties niet is om de gemeentelijke indeling te heroverwegen, heeft de focus in de communicatie niet gelegen op een eventueel toekomstig besluit over een nieuwe gemeentelijke herindeling. Heeft u kennisgenomen van de uitkomst van een eerdere enquête van de dorpsraad Sint Pancras? Wat is er gebeurd met de resultaten van deze enquête? De nieuwe gemeente heeft destijds een pilot aangekondigd «gemeentegrensoverschrijdend dorps- en wijkgericht werken». Heeft deze ook plaatsgevonden in Sint Pancras en Langedijk? Zo nee waarom niet? Ik heb kennisgenomen van de uitkomsten van de enquête van de dorpsraad Sint Pancras en heb deze betrokken bij het wetgevingstraject dat heeft geleid tot de samenvoeging van de gemeenten Heerhugowaard en Langedijk tot de nieuwe gemeente Dijk en Waard. In de Tweede Kamer is bij de behandeling van de betreffende wet een motie aangenomen (Snoeren c.s., 2020/2021 35 621, nr. 7 ) waarin mij is verzocht om de provincie Noord-Holland te verzoeken om een evaluatie/verkenning uit te voeren. In het onderzoek – waarvoor de provincie Noord-Holland thans de voorbereidingen treft – is tevens aandacht voor de resultaten van het dorps- en kernenbeleid en de pilots die zijn verricht. Fusies moeten van onderop komen zegt het huidige beleid, toch is er sprake van een «opschalingskorting» op het budget van gemeenten onder de 100.000 inwoners. Waarom is er nog steeds sprake van een zogenaamde «opschalingskorting»? De opschalingskorting is geïntroduceerd tijdens het kabinet Rutte II en geldt voor alle gemeenten in Nederland, niet specifiek voor gemeenten met een inwoneraantal van onder de 100.000. Het achterliggende beleid was inderdaad het stimuleren van gemeenten tot opschaling door samenwerking of herindeling. Inmiddels wordt hier geen actief beleid meer op gevoerd. Het huidige (demissionaire) kabinet heeft ervoor gekozen de oploop van de opschalingskorting tot en met 2025 te schrappen voor zowel gemeenten als provincies. Na 2024 is er sprake van een aantal zogenoemde «ravijnjaren» voor de gemeenten. Deze jaren worden zo genoemd omdat bijna alle gemeenten in de financiële problemen komen. Zou u in het kader van het verlichten van genoemde problematiek en het voorkomen van mogelijke fusies zonder voldoende draagvlak willen onderzoeken of de opschalingskorting kan worden afgeschaft? Zo nee, waarom niet? De opschalingskorting geldt voor alle gemeenten in Nederland, niet alleen voor gemeenten met een inwoneraantal onder de 100.000. Het risico dat er fusies zonder draagvlak ontstaan als gevolg van de opschalingskorting doet zich mijns inziens niet voor. Het huidige (demissionaire) kabinet heeft ervoor gekozen de oploop van de opschalingskorting tot en met 2025 te schrappen voor zowel gemeenten als provincies. Vragen en opmerkingen van de fractie van de PVV In uw brief van 11 oktober 2023 benadrukt u bij verschillende vragen dat afwegingen worden gemaakt door het bureau dat het onafhankelijke evaluatieonderzoek uitvoert, zijnde bureau Berenschot. Bureau Berenschot heeft vooruitlopend op de herindeling op 1 januari 2022 in juni 2021 het eindrapport «Economische analyse gemeente Maashorst» gepresenteerd. Dit rapport was bedoeld om vanuit de fusiepartners Landerd en Uden richting te geven aan de koers van de nieuwe gemeente Maashorst, door een toekomstvisie op te stellen. Het onderzoek diende als uitgangspunt om te komen tot een basis voor het voeren van discussies over de ambities van de gemeente Maashorst en daarmee de bouwstenen voor het toekomstige beleid van de nieuwe gemeente Maashorst. Kunt u aangeven hoe bureau Berenschot de evaluatie onafhankelijk uit kan voeren, als ditzelfde bureau voor de herindeling een analyse heeft uitgevoerd die de bouwstenen heeft aangedragen voor de toekomstvisie en het toekomstig beleid van de gemeente Maashorst? Is hier geen sprake van een spreekwoordelijke slager die zijn eigen vlees keurt? Het bureau is niet bezig met een evaluatie van het herindelingsproces, maar met een evaluatie van het functioneren van de gemeente Maashorst. De rol die Berenschot had in het voortraject van de gemeentelijke herindeling staat mijns inziens de onafhankelijkheid van het bureau niet in de weg, maar draagt mogelijk juist bij aan de kwaliteit van de evaluatie. Kunt u tevens aangeven hoe deze evaluatieopdracht bij bureau Berenschot terecht is gekomen? Heeft hiervoor een aanbestedingsprocedure plaatsgevonden of is er sprake van een selectieprotocol? Kunt u aangeven in hoeverre er ook andere onderzoeksbureaus overwogen zijn? Er is een aanbestedingsprocedure doorlopen waar meerdere onderzoeksbureaus op hebben ingeschreven. Kunt u tevens aangeven waarom in het eindrapport «Nulmeting gemeente Maashorst» alleen aandacht is voor de algemene aspecten van een herindeling, maar een zorgvuldige behandeling van de bijzondere aspecten van deze herindeling ontbreekt? Kunt u aangeven waarom in de nulmeting vooral sprake is van beschrijvende teksten, stellingen en conclusies zónder onderliggend feitenmateriaal? Acht u de nulmeting kwalitatief afdoende om een monitoring uit te kunnen voeren nu onderliggend feitenmateriaal ontbreekt? Bent u bereid om bureau Berenschot alsnog te vragen onderliggend feitenmateriaal beschikbaar te stellen? De toezegging die ik heb gedaan is om het parlement te informeren over de aanpak inzake de evaluaties in Dijk en Waard en Maashorst, in aanvulling op de in de herindelingswet vastgelegde afspraak om u over de uitkomsten van beide evaluaties te informeren. In april 2022 heb ik u over de aanpak van beide evaluaties geïnformeerd. In mijn ogen is het niet bevorderlijk voor het proces om ook tijdens het evaluatieonderzoek de tussentijdse processtappen en producten, zoals de nulmeting, onderdeel van het debat te laten zijn. Dit gezegd hebbende ben ik van mening dat de nulmeting een goed beeld geeft van de uitgangspositie van de gemeente Maashorst en hiermee een goede basis vormt voor de evaluatie die dit jaar wordt uitgevoerd. In een brief van het burgercomité Schaijk & Reek aan het gemeentebestuur van Maashorst van 24 oktober 2023 wordt fundamentele kritiek geuit op de wijze van burgerparticipatie. Heeft u kennisgenomen van deze brief en kunt u reageren op deze kritiek in relatie tot het evaluatieproces? Kunt u met concrete voorbeelden onderbouwen dat bureau Berenschot voorstellen van het burgercomité daadwerkelijk heeft meegenomen? Kunt u in het bijzonder ook ingaan op de kritiek in deze brief dat het eindrapport Nulmeting is gereduceerd tot algemeenheden en er wordt gestuurd op een wenselijke uitkomst die moet leiden tot het onverdeeld voortbestaan van Maashorst? Deze brief is gericht aan het college en de gemeenteraad van Maashorst en gaat in op de democratische besluitvorming in deze gemeente. Ik vind het daarom niet passend om op deze brief te reageren. Zoals ik eerder heb aangegeven heeft het onderzoeksbureau een aantal zaken die zijn voorgesteld door het burgercomité en andere inwonersorganisaties overgenomen en een aantal niet. Het uitsplitsen van de enquête op kernenniveau is bijvoorbeeld een voorstel van het burgercomité dat is overgenomen. Daarnaast is er op voorstel van het comité meer aandacht besteed aan de historie van Schaijk en Reek en is er op meerdere plekken in de nulmeting ingezoomd op de specifieke situatie van deze twee kernen. Een voorstel van het burgercomité dat niet is overgenomen is het houden van een referendum op basis van de vraag of Schaijk en Reek bij de gemeente Maashorst of de gemeente Oss horen. Dat werd door het onderzoeksbureau als een te smalle benadering beschouwd. Ik schaar mij achter de afweging die het bureau hierin heeft gemaakt. De nulmeting vormt mijns inziens een goede basis voor de evaluatie die dit jaar wordt uitgevoerd. Kunt u tot slot bevestigen dat uw ambtsvoorganger in een commissievergadering van de Tweede Kamer in januari 2023 toezeggingen heeft gedaan om in ieder geval de inwoners Schaijk en Reek individueel te bevragen? In het plan van aanpak voor de evaluatie in Maashorst is opgenomen dat er een enquête komt onder alle inwoners van de gemeente en dat de uitkomsten per kern van de gemeente worden uitgesplitst.
Deel dit artikel met buren en kennissen!
Redactie hollandskroonactueel.nl
Wij houden je op de hoogte van alle bekendmakingen vanuit de gemeente.
